Lan Khai (1906-1946)

Nguyễn Lan Khai, tên thật là Nguyễn Đình Khải, tự Thế Hữu, người Tuyên-quang, vừa dạy học, vừa viết bài cho tờ Ngọ báo. Khi đã được nhiều người biết, về ở hẳn ở Hà-nội làm báo Loa, viết nhiều bài đăng ở tờ Tao đàn tạp chí, Đông Tây và Tiểu thuyết thứ bảy. Lan Khai viết rất nhiều tiểu thuyết, đủ các loại: tiểu thuyết lịch sử, tiểu thuyết lãng mạn, tiểu thuyết hiện thực, in trong loại Phổ thông bán nguyệt san của Nhà xuất bản Tân dân, Hà-nội, vào khoảng 1937-1942. Lan Khai còn viết cả phê bình văn học (phê bình Lê Văn Trương, Vũ Trọng Phụng).

Do chịu ảnh hưởng của phong trào Mặt trận dân chủ (1936-1939), Lan Khai viết cuốn Lầm than, nói về đời sống của công nhân mỏ. Cuốn sách này được Trần Huy Liệu đề tựa và Hải Triều khen là một tác phẩm « tả thực xã hội ».

Lan Khai mất ở Tuyên-quang năm 1946.

(Theo Lược truyện các tác gia Việt nam. Tập II. Nxb KHXH Hà-nội - 1972)

Tác phẩm:

1. Nước Hồ Gươm, bi tình tiểu thuyết (H. : Nhật-Nam thư-quán, 1928 - 36 p. ; 0$20)
2. Bút ký (H. : Tân-Dân, 193-)
3. Lẩn sự đời, truyện ngắn (H. : Lê-Quang-Thiệp, 1934 - 44 p.)
4. Cô Dung, tiểu-thuyết (H. : Tân Dân, 1936)
5. Ai lên phố Cát, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Mars 1937 ; 0$25) (Phổ-Thông Bán-Nguyệt-San 4)
6. Chiếc ngai vàng, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Août 1937 - 143 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 9)
7. Cái hột mận, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Janvier 1938 - 171 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 14)
8. Gái thời loạn, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Juillet 1938 - 159 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 20)
9. Lầm than, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1938 - 215 p. ; 0$50) (Những Tác-Phẩm Hay 1)
10. Chế-Bồng-Nga, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Nobembre 1938 - 180 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 24)
11. Người hay bóng, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Avril 1939 - 160 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 32)
12. Trang, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Mai 1939 - 110 p. ; 0$15) (P.T.B.N.S 35)
13. Cơn ác mộng, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Août 1939 - 164 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 40)
14. Tiếng gọi của rừng thẳm, truyện đường rừng (H. : Tân-Dân, 16 Octobre 1939 - 154 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 45)
15. Dấu ngựa trên sương (mọi rợ), truyện đường rừng (H. : Hương Sơn, 1940 - 67 p.)
16. Phê bình các nhân vật hiện thời : Lê Văn Trương (H. : Minh-Phương, 1940 - 33 p.)
17. Bóng cờ trắng trong sương mù, truyện dài lịch-sử (H. : Tân-Dân, 1er Janvier 1940 ; 0$25) (P.T.B.N.S 50)
18. Hồng thầu, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Avril 1940 - 152 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 57)
19. Truyện đường rừng, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Mai 1940 - 124 p. ; 0$45) (N.T.P.H 12)
20. Cưỡi đầu voi dữ, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Août 1940 - 151 p.) (P.T.B.N.S 64)
21. Tiếng khóc trong sương, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Décembre 1940 - 144 p. ; 0$30) (P.T.B.N.S 72)
22. Chiếc nỏ cánh dâu, truyện đường rừng (H. : Duy-Tân, 1941 - 156 p. ; 0$58)
23. Mực mài nước mắt, tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1941 - 115 p. - 0$45)
24. Bức thư của người không quen (dịch văn Stefan Zweig) (H. : Đời Mới, 1941 ? - 84 p.)
25. Người thù của mặt trời (Thành-Cát Tư-Hãn), lịch sử tiểu thuyết (H. : Hương Sơn, 1941 - 124 p.)
26. Tội và thương, tiểu-thuyết (H. : Hương-Sơn, 1941 - 98 p.)
27. Phê bình các nhân vật hiện thời : Vũ Trọng Phụng (H. : Minh-Phương, 1941 - 32 p.)
28. Cánh buồm thoát tục, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Mars 1941 - 144 p. ; 0$30) (P.T.B.N.S 79)
29. Đỉnh non thần, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, I: 16 Septembre 1941 - II: 1er Octobre 1941 ; 0$30) (P.T.B.N.S 91-92)
30. Gửi cái xuân tàn, lịch-sử tiểu-thuyết (1941)
31. Mưu thằng Đợi : Một chuyện về hồi giặc Cờ Đen (H. : Hương Sơn, 1941 - 27 p.)
32. Suối đàn, truyện đường rừng (H. : Cộng-Lực, 1942 - 143 p. ; 0$50)
33. Rỡn sóng Bạch Đằng, lịch-sử tiểu-thuyết (viết cùng Nguyễn-Tố) (H. : Duy-Tân, 1942 - 146 p. ; 0$70)
34. Sầu lên ngọn ải (H. : Duy-Tân, 1942 - 125 p. ; 0$80)
35. Ái-tình và sự-nghiệp, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1942 - 128 p.)
36. Nàng, tiểu-thuyết (H. : Hương-Sơn, 1942 - 128 p.)
37. Tình và máu, tiểu-thuyết (H. : Hương-Sơn, 1942 - 130 p.)
38. Trăng nước hồ Tây, lịch-sử tiểu thuyết (H. : Hương-Sơn, 1942 - 128 p. ; 0$80)
39. Treo bức chiến bào, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Hương-Sơn, 1942 ? - 91 p.)
40. Tội nhân hay nạn nhân, tiểu-thuyết (H. : Kiến Thiết, 1942 - 139 p.)
41. Trong cơn binh lửa, tiểu-thuyết (H. : Kiến Thiết, 1942 - 96 p.)
42. Thành bại với anh hùng, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Quốc-Gia, 1942 - 96 p.)
43. Theo lớp mây đưa, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Mars 1942 - 140 p. ; 0$35) (P.T.B.N.S 103)
44. Tình ngoài muôn dặm, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Août 1942 - 139 p.) (P.T.B.N.S 112)
45. Chàng kỵ-sĩ, lịch-sử tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1943)
46. Cái đẹp với nghệ-thuật (phỏng thuật Félicien Challaye) (H. : Đời Mới, 1943 - 94 p. ; 1$00)
47. Hối hận, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Avril 1943 - 120 p.) (P.T.B.N.S 128)
48. Mưa xuân, tiểu-thuyết (H. : Hoạt-Động, 1944 - 200 p.)
49. Lũ quỷ ám, tiểu thuyết (chưa in)
50. Những người không được là người nữa, tiểu thuyết (chưa in)
51. Việt Nam, người đi đâu ?, tiểu thuyết (chưa in)
52. Tuổi thơ : Hồi ức của Léon Tolstoï, dịch (chưa in)